Fizjologia układu nerwowego – podstawowe informacje
Funkcjonowanie układu nerwowego jest złożonym mechanizmem kontrolującym czynności poszczególnych narządów. Jego prawidłowe działanie również jest zależne od zdrowia i prawidłowej pracy organów wewnętrznych. Dzięki poprawnie przebiegającym impulsom nerwowym, a także właściwym reakcjom na nie, możliwa jest m.in. ochrona organizmu przed zagrożeniami zewnętrznymi.
Impulsy nerwowe i potencjał błonowy
Impuls nerwowy to proces elektrochemiczny zachodzący na powierzchni komórki nerwowej, którego istotą jest przepływ jonów przez błonę komórkową w obrębie najdłuższej wypustki neuronu. Zmiany w rozmieszczeniu jonów w obrębie aksonu warunkują przepływ impulsu. Przewodnictwo nerwowe polega na przekazywaniu “sygnałów” elektrycznych w całym układzie nerwowym.
Potencjał błonowy komórki nerwowej to różnica potencjałów elektrycznych pomiędzy wnętrzem komórki i jej powierzchnią, co jest zależne od wędrówki jonów sodu
i potasu przez błonę komórkową.
Dzięki błonowej pompie sodowo-potasowej odbywa się transport jonów sodu na zewnątrz komórki, a potasu do środka, co określa się potencjałem spoczynkowym błony komórkowej, który w neuronie jest równy – 70 [mV]. Aby impuls nerwowy został wygenerowany i przekazany dalej, konieczna jest depolaryzacja neuronu, czyli zmniejszenie jego ujemnego potencjału czynnościowego poprzez przedostanie się jonów sodu do jego wnętrza. Następuje wtedy odwrócenie ładunków elektrycznych po obu stronach błony komórkowej neuronu – ładunek staje się ujemny na zewnątrz, a dodatni wewnątrz komórki.
Depolaryzacja błony komórkowej neuronu zostaje wywołana przez odpowiednio silny bodziec pochodzący z receptorów. Zmiana potencjału czynnościowego przemieszcza się wzdłuż aksonu i impuls nerwowy przekazywany jest dalej. Osłonki mielinowe na aksonach przyspieszają przepływ impulsów.
Łuk odruchowy
Jest to droga jaką musi przemierzyć impuls nerwowy od receptora do efektora, czyli odruch wywołany przez dany bodziec. Receptor to ta część układu nerwowego, która przekształca bodźce (pobudzenia) na impulsy nerwowe. Efektorem nazywamy narząd, który wykonuje swoją czynność lub ją zmienia po zadziałaniu bodźca; może być nim mięsień, gruczoł i każdy inny narząd. Łuk odruchowy składa się z:
- receptora,
- dośrodkowej drogi doprowadzającej neuronu czuciowego, czyli drogi nerwowej jaką przebiega bodziec od receptora do ośrodka,
- ośrodka nerwowego (np. kora mózgu, móżdżek lub rdzeń kręgowy),
- odśrodkowej drogi wyprowadzającej neuronu ruchowego – droga przewodzenia odpowiedzi układu nerwowego na bodziec;
- efektora.
Odruchy, czyli reakcje układu nerwowego na dane bodźce, dzielimy na warunkowe
i bezwarunkowe. Warunkowe są zależne od naszej woli i są efektem procesu uczenia się w ciągu życia. Bezwarunkowe są wrodzone, mimowolne i stanowią mechanizmy obronne, np. ssanie, kaszel, mrużenie oczu.
Synapsa i neuroprzekaźniki
Wędrówka impulsu nerwowego z jednej komórki nerwowej do drugiej jest możliwa dzięki specjalnym połączeniom, które nazywamy synapsami. Tworzy je: kolbka synaptyczna aksonu komórki nerwowej, szczelina oraz dendryty kolejnego neuronu. Po depolaryzacji kolbki, z pęcherzyków synaptycznych zlokalizowanych w kolbce uwalniane są neuroprzekaźniki, które przechodzą przez szczelinę do błony postsynaptycznej do drugiego neuronu, gdzie łączą się z odpowiednimi receptorami. Skutkiem tego zjawiska jest otwarcie kanałów jonowych w następnym neuronie, jego depolaryzacja i dalszy przepływ impulsu elektrycznego.
Neuroprzekaźniki mogą działać pobudzająco lub hamująco na komórki nerwowe. Zatem połączenia między nimi również będą miały podobny charakter. Neuroprzekaźnikami pobudzającymi, czyli przekazującymi impuls nerwowy, są:
- acetylocholina,
- kwas glutaminowy,
- adrenalina,
- noradrenalina,
- dopamina,
Właściwości hamujące, czyli takie które zmniejszają pobudliwość komórek nerwowych i wyciszają je po przekazaniu impulsu, posiadają: kwas γ-aminomasłowy (GABA) i glicyna.
Może to Ci się spodoba
Biodrukowanie 3D będzie można przeprowadzić wewnątrz ludzkiego ciała. Umożliwi to mała, elastyczna drukarka
Australijscy naukowcy zaprezentowali prototypowe urządzenie, które może drukować żywe komórki w technologii 3D wewnątrz organizmu, bezpośrednio na narządach wewnętrznych. Potencjalnie będzie ono mogło posłużyć za uniwersalne endoskopowe narzędzie chirurgiczne, ograniczając ryzyko
Czym jest obniżona wrażliwość na bodźce sensoryczne?
Mówiąc o obniżonej wrażliwości na bodźce sensoryczne, warto wiedzieć, czym dokładnie jest integracja sensoryczna. Jest to zdolność do odczuwania, rozumienia i składania w całość informacji dostarczanych przez zmysły do mózgu
Kempingi nad jeziorem – pozwól naturze stać się Twym domem
Wyobraź sobie, że Twój sen przerywa śpiew ptaków i powiew rześkiego wiatru znad jeziora… To właśnie tak wyglądają poranki na kempingach w północnych Włoszech. Oto kilka propozycji wypoczynku pośród różnorodnych
Łojotokowe zapalenie skóry głowy – czym jest i czy da się go wyleczyć?
Łojotokowe zapalenie skóry głowy to przewlekła, zapalna choroba dermatologiczna, która może wystąpić u każdego, niezależnie od wieku czy płci. Objawia się łuszcząco-rumieniowymi zmianami, które stanowią przede wszystkim problem natury estetycznej.
Dieta bezglutenowa – co to? Przepisy, co jeść i efekty
Dużo słyszy się teraz o szkodliwości glutenu, a rynek produktów bezglutenowych ciągle rośnie. Nietolerancja glutenu to teraz bardzo powszechna dolegliwość która daje niejednoznacznie wskazujące na siebie objawy, przez co często
Co powinno znaleźć się w wyprawce do szpitala?
Wyprawka zawierać powinna najpotrzebniejsze przedmioty gwarantujące młodej mamie i jej nowo narodzonemu maluchowi komfort zarówno przed, jak i w trakcie oraz tuż po porodzie. Co należy do niej spakować? Poniżej
Uważaj na zgagę!
Nieprzyjemne, piekące i przeszkadzające w codziennych czynnościach uczucie, zlokalizowane w okolicach przełyku to nic innego jak zgaga. Dla niektórych częsta towarzyszka obfitych posiłków, innych „dopada” zdecydowanie sporadycznie. Mając na uwadze
Typy bezsenności
Amerykańskie Centrum Kontroli Chorób i Prewencji uznało zaburzenia snu za epidemię, która zagraża zdrowiu publicznemu. W Polsce nawet u co drugiej osoby diagnozuje się bezsenność. Ta dolegliwość polega na krótkim
Gastroskopia – Co to i jak się przygotować?
Gastroskopia uznawana jest za jedno z bardziej nieprzyjemnych badań. Bardzo często pacjenci decydują się na przeróżne rozwiązania, byle tylko go uniknąć. Czy te obawy są słuszne? W jaki sposób można
Kolejna walka Błachowicza – z kim powalczy Polak?
Wygrana z Aleksandarem Rakiciem mocno przybliża Jana Błachowicza do odzyskania mistrzowskiego pasa UFC w kat. półciężkiej. Na ten moment Polakowi na drodze może stanąć jednak włodarz organizacji, Dana White. Stosunki
Jak widzi astygmatyk i jak zrobić test na astygmatyzm?
Jak widzi astygmatyk i jak zrobić test na astygmatyzm? Wiele osób zastanawia się, czy ma astygmatyzm. Czy widzenie zniekształconego obrazu to jedyny objaw? Jak zdiagnozować u siebie astygmatyzm? Tego wszystkiego
Coś Cię bierze? Poznaj nasze naturalne sposoby na przeziębienie
Masz katar i boli Cię gardło? Czujesz się osłabiona i najchętniej spędziłabyś cały dzień w łóżku? Przeziębienie nie jest przyjemne. Odbiera Ci radość życia i utrudnia wykonywania obowiązków. Zanim jednak
Kryteria diagnostyczne ADHD według ICD10
Warto wiedzieć, że ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi to w polskiej nomenklaturze jedno z tłumaczeń skrótu wywodzącego się z języka angielskiego Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Równorzędnie można
Lipolife 3G – przepis na wymarzone ciało
Przeważnie to zbliżające się lato jest najlepszą motywacją do dbania o swoje ciało, jednak niezależnie od pory roku możemy je wymodelować, usunąć nadmiar tkanki tłuszczowej i skorygować kontur ciała. We
Hurtownia medyczna – niezbędne rzeczy w jednym miejscu!
Materiały medyczne z powodzeniem znajdziemy w profesjonalnej hurtowni medycznej Ice4Med. W tym miejscu pracują specjaliści, którzy doskonale znają się na dystrybucji akcesoriów medycznych i służą pomocą klientom w razie jakichkolwiek
3 komentarze
Julianna
03 grudnia, 12:24Jolka
18 grudnia, 14:25Olek
27 grudnia, 21:08